Engels

De keer dat ze er getuige van moest zijn hoe haar moeder de weg wees aan een Engelse automobilist en voor rotonde het woord ‘rowtunde’ gebruikte, was ze uit schaamte het liefst direct door het asfalt verzwolgen. Maar nu staat onze dochter veilig vijftig meter verderop bij haar vriendinnen als wij in ons steenkolenengels aan een Amerikaanse wetenschapper uitleggen waarom wij op de ‘Poetry Evening’ van de Internationale School zijn komen opdraven. In welk ver buitenland hebben wij verbleven?, wil hij weten. In geen enkel. We wonen ons hele leven al acht kilometer verderop, gaan er wel eens met de caravan op uit, hebben vrienden in Spanje, maar dat was het wel zo’n beetje. Het was onze dochter zelf die zo nodig naar het tweetalig onderwijs moest.

De Amerikaan doet een jaar onderzoek aan een Nederlandse universiteit, zijn zoon zit hier ook op school en zijn vrouw – een professionele dichteres – is de voorzitter van de jury van de ‘Poetry Evening’ waarop onze oudste nazaat haar inzending ‘Waters of time’ – in haar klas nog beoordeeld met het predikaat ‘excellent’ – mag voordragen. Het is een duister en onheilspellend vers, waarover ik na eerste lezing en na enige tijd stilte in acht te hebben genomen, niets anders wist uit te brengen dan: ,,Het rijmt niet, hè?”

Dodelijk, voor een dichter.

Het duurde even voordat ik mezelf liet meevoeren door het slepende ritme en het mooie taalgebruik. En – geef ik maar eerlijk toe – voordat ik alles correct had vertaald. Maar op deze ‘Poetry Evening’ – met als thema ‘Time’ – heb ik geen jury meer nodig om de absolute winnares te kunnen aanwijzen. En dat heeft niets te maken met het niveau van de andere deelnemers. Verbaasd luister ik naar meisjes van nog geen drie turven hoog – zo achter de poppenwagen weggerukt – die gedichten voordragen waarin elke woord raak is en die afsluiten met zinnen als ‘Time will bring us to the day we die’. Of naar het lefgozertje dat de aanvoerder van een straatbende zou kunnen zijn:

‘There are seconds and there are minutes

There are hours and there are days

There are months and there are years

But all the time in the world is not enough

To say ‘I LOVE YOU’.’

Onze veertienjarige dochter neemt in haar gedicht het misverstand weg dat tijd een rivier is, die altijd maar kalm in dezelfde richting voortkabbelt.

‘Time is like an ocean in a storm,

Uncontrollable, unpredictable and terrifying.

Trying to capture you and drag you down.

It overcame me and destroyed me within seconds.’

Vier coupletten lang beschrijft ze iemand die zichzelf verliest in ‘what seemed ages of suffering and darkness, eventually giving up on light and hope’. Mijn vrouw duikelt niet in mijn valkuil van het ontbrekende rijm. ,,Maar”, vraagt ze voorzichtig aan mijn dochter, ,,moet er niet nog een couplet achteraan?” Iets met een ‘happy end’, bedoelt ze, maar ze kijkt wel uit om dat te zeggen.

Collega’s op de krant die ik in mijn rol van trotse vader het gedicht laat lezen, worstelen hier ook mee. ,,Ik denk wel dat het positief eindigt”, zegt de één, na momenten van overpeinzing aan de kantinetafel. ,,Maar toch hou ik er geen opgewekt gevoel aan over”, zegt de ander. De dichter moet lijden (‘to suffer’), zich verliezen in de onpeilbaarheid van dit bestaan (‘drowning into the seas of oblivion’). Ook, misschien wel juist, als je pas veertien bent. Maar de winnaar – geen Van der Plas, maar iemand die gewoon Je Seung Lee heet – betovert zijn gehoor uiteindelijk met een gedicht waarvan de romantiek druipt in de repeterende zin: ‘How beautiful is the silhouette of the one who knows when to leave’.

Het is voor een jury natuurlijk ook lastig, dat Engels.

Uit de krant van 12 december 2006.