Rekentoets

Dick schuift met zijn dienblad aan bij de kassa van de broodjeszaak, waar elke drie maanden een nieuw meisje van een horecaopleiding stage loopt. Zij slaat aan op het touchscreen: een kop kippensoep, een boterham met een kroket en een bekertje Vifit. ,,Dat is 5,10 euro, alstublieft”, zegt ze tegen Dick. Hij betaalt met een tientje. Ook dat slaat ze aan op de kassa, die vervolgens aangeeft dat ze 4,90 euro moet teruggeven. Als ze haar hand in het bakje met muntjes steekt, zegt Dick (die de bui – een zware portemonnee – al ziet hangen): ,,Zal ik er een dubbeltje bij doen?” Vraag 12 van 40: Hoeveel moet het kassameisje aan Dick teruggeven?

Nadat we allemaal even Charlie zijn geweest en hebben stilgestaan bij 70 jaar Auschwitz, is het land weer ouderwets verdeeld over twee heikele kwesties: het Energielabel voor de particuliere woning en de Rekentoets. Over het eerste wellicht later meer, maar alle keren dat ik met een dubbeltje in mijn hand bij de kassa van de broodjeszaak stond, de stagiaire mij glazig aankeek en reageerde met: ‘Nee, doe maar niet, want dan snap ik het niet meer’, vond ik de rekentoets zo gek nog niet.

Maar na bestudering van een reeks voorbeeldvragen en de foutenanalyse door het College voor Examens, krijg ik ook weer begrip voor de tegenstanders. Vraag 21 van 40: Je organiseert een fietstocht voor het personeel. De lengte van de tocht is 26 cm op de kaart (er zit een plaatje bij van een kaart schaal 1:165.000). Ga uit van een gemiddelde snelheid van 18 km/u. Hoe lang duurt deze fietstocht? Rond af op hele minuten.

De 17 procent van de mbo-leerlingen die deze vraag goed had, tref ik in elk geval nooit aan in mijn favoriete broodjeszaak. Niettemin gaat mijn sympathie uit naar de kandidaten die de duur weliswaar correct berekenden, maar verzuimden 2,38 uit het tientallig stelsel om te rekenen naar 2 uur en 23 minuten. Dat had mij ook zomaar kunnen overkomen.

Onze zoon legde als vwo-leerling ook de rekentoets af, in een periode dat het middel nog in de experimentele fase verkeerde. Hij mocht hem in theorie net zo vaak overdoen als hij wilde, begreep ik op een ouderavond, maar haalde hem in één keer. Nu bereidt hij zich voor op zijn theorie-examen voor het rijbewijs, met een luchthartigheid die zijn moeder vrijwel dagelijks tot razernij brengt.

,,Zo’n examen is hetzelfde als de Rekentoets”, hoorde ik hem gisteren geduldig uitleggen. ,,Je moet gewoon goed lezen.”

Dáár zit dus het probleem.