mantelzorgerVaardige handen tillen de vrouw op de brandcard, die half in de slaapkamer en half in de hal van haar appartement is geparkeerd. Op de wekelijkse zondagochtendvisite hebben de kinderen haar doodziek in bed aangetroffen en de mannen van de ambulancedienst vinden het raadzaam haar naar het ziekenhuis te brengen. Op weg naar de lift trekt ze het zuurstofkapje van haar mond en fluistert tegen één van haar dochters: ,,Zet even een bakje koffie voor Onze Dick. Er staat ook nog een stuk vlaai.”

Ook dit voorval krijgt ongetwijfeld een plekje in de uitdijende reeks anekdotes die al decennialang op verjaardagen en familiereünies de ronde doen over hoe ‘Onze Dick’ vanaf zijn jeugd schromelijk door zijn moeder is verwend. Vaste bezoekers van deze samenkomsten weten inmiddels hoe Onze Dick – als enige zoon opgegroeid met drie zussen – nooit hoefde af te wassen, hoe Onze Dick altijd werd volgestopt met snoep, hoe Onze Dick nooit hoefde te eten wat hij niet lustte, hoe voor Onze Dick de duurste cadeaus werden gekocht, hoe Onze Dick en zijn vrienden altijd werden voorzien van bier en bitterballen, hoe Onze Dick de grootste stukken taart kreeg en hoe – zelfs nu hij 52 jaar is – in het gezin nog steeds alles op Onze Dick is gericht.

Terwijl Onze Dick zich overal met een jantje-van-leiden afmaakt in de uren dat zijn zussen of zijn vrouw (de schoonzus) het huishouden doen, boodschappen halen, meegaan naar de dokter en allerlei andere zorgtaken vervullen die hun moeder niet geschikt vindt voor haar enige zoon, Onze Dick. Als ze deze zondagmiddag en -avond doorbrengen op Eerste Hulpposten en de gang naar een beschikbaar bed in een ander regionaal ziekenhuis begeleiden, zit Onze Dick thuis voor de Ronde van Vlaanderen.

Onze Dick is niet in de wieg gelegd voor mantelzorger.

Sinds hun moeder vanaf de kerst kwakkelt met opeenvolgende longontstekingen, een tia’tje en nog wat andere lichamelijke ongemakken, is het zorgtakenpakket alleen maar toegenomen. Maar zij maakt zich voornamelijk druk over de keren dat Onze Dick als gevolg van haar ziek-zijn op de wekelijkse zondagochtendvisite zijn koffie, appelpunt, frituurhapjes en salade is misgelopen.

Op het wekelijkse boodschappenlijstje dat de dochters afwerken sinds hun moeder zelf niet meer naar de supermarkt kan, staan helemaal bovenaan de zak winegums en de plakken chocola die ze Onze Dick elke zondag toestopt. En achter ‘Winegums voor Onze Dick’ staat ook nog een keer: ‘van een merk’, vertelde één van zijn zussen laatst verontwaardigd. Het is erop gekomen nadat Onze Dick zich een keer heeft laten ontvallen dat hij winegums van het huismerk van de Lidl nogal smakeloos vindt.

Het doet de reputatie van Onze Dick in familiekring geen goed. ,,Het valt me nog mee hoe je bent geworden, voor iemand die zijn hele leven al als een Pascha wordt behandeld”, smaalt de vrouw van Onze Dick soms in een milde bui.

Als Onze Dick haar op tweede paasdag in het ziekenhuis bezoekt, weet zijn moeder zich geen raad om snel het zuurstofslangetje uit haar neus te halen. Dat doet ze alleen voor jou, mopperen zijn zussen en zijn vrouw, die vervolgens een kwartier bezig zijn om het slangetje weer op zijn plek te stoppen.

Het relaas over haar welbevinden – dankzij een infuus en antibiotica knapt ze al lekker op, dank u – houdt de moeder van Onze Dick kort om zich uitgebreid te verontschuldigen voor het feit dat Onze Dick ook deze zondagmorgenvisite zijn zak winegums en chocola is misgelopen. ,,Je kunt ze straks op weg naar huis nog wel even langs gaan halen”, zegt ze tegen Onze Dick.

Onze Dick haalt verontschuldigend zijn schouders op als zijn zussen agressief op hun voorhoofd wijzen.

Wat kan hij eraan doen?

Onze Dick herkent zich niet in het opgeroepen beeld.

 

Uit de krant van 4 april 2013.