Knapzak

Als je alleen ervaring hebt met rugzakken van Eastpak, is zo’n knapzak even wennen. Wat begon als een scène uit Swiebertje, wordt al gauw Laurel & Hardy. De in klederdracht gehulde mevrouw in het kassagebouw annex winkeltje van Archeon kijkt paniekerig toe hoe bij elke beweging van weer zo’n 10-jarige met een knoestige stok en zakdoek over zijn schouder, haar breekbare handel van een tafel of schap dreigt te worden geveegd. In een hoekje staan twee van de groep afgedwaalde partijgangers met hun vette vingers glimmend gepoetste Romeinse helmen te passen en weer twee anderen gaan elkaar te lijf met houten zwaarden die ze uit een standaard hebben getrokken.

,,Die kant op!”, probeer ik mijn groepje uit deze kwetsbare omgeving te loodsen. Ik wijs in de richting van de uitgang en prompt zwaaien zes knapzakken vervaarlijk mijn richting uit, vlak langs een schap imitatie-aardewerk uit de late Middeleeuwen. Achter de balie laat de mevrouw onder haar habijt van de zenuwen een plasje lopen.

Koekhappen, ezeltje prik en diefje met verlos zullen ongetwijfeld ooit weer terugkeren als hoogtepunten van een verjaardagspartijtje, maar wij zitten nog midden in de fase dat een feestje voor een groep adolescenten een vorm van totaaltheater moet zijn. Elk jaar weer hopen we dat deze drinkbeker aan ons voorbij gaat – onze zoon is midden in de zomervakantie jarig, en dan wil van uitstel nog wel eens afstel komen – maar dit keer was er geen ontkomen aan. Het thema voor zijn tiende geboortedag is: terug in de tijd. Bij Archeon is het knapzak-arrangement gereserveerd, waarbij de jarige en zijn kompanen aan de hand van allerlei opdrachten hun weg zoeken door het archeologisch themapark. Ik verheugde me vooral op de gladiatorgevechten in de auto, op de heen- en de terugreis.

Het voordeel van deze kruistocht in spijkerbroek is dat je er als ouders maar een beetje passief achteraan hobbelt. Er wordt niet veel van je verwacht. Het tempo van onze woeste horde – die zich, op weg naar de herberg waar limonade en taart klaarstaan, moeiteloos aanpast aan elke duistere periode van onze vaderlandse geschiedenis die we passeren – is sowieso nauwelijks bij te houden. En het natuurlijke gezag dat bij de opvoeding soms node wordt gemist, lijkt als vanzelfsprekend te worden geaccepteerd van iedereen in een habijt, wapenuitrusting of berenvel. Zonder morren wordt in de prehistorie onkruid gewied, een zakmes in elkaar geknutseld van houtjes en vuursteen, en rond het jaar nul laat een combinatie van olie en zand de schilden van een Romeinse soldaat glimmen. Er wordt graan gemalen en onderhandeld met een chirurgijn over middeleeuwse tandenborstels (die ik uit mijn eigen jeugd nog herken als zoethout).

De knapzak vult zich met loon in natura en een enkel Romeins muntstuk, waardoor het onderweg een nog geduchter wapen wordt. Vooral op plekken waar bezoekers samendringen – op de trappen van het klooster, in de nauwe straatjes van het nagebouwde stadje Gravendam – is het verbazingwekkend hoeveel ruimte men creëert voor zes kinderen met rondzwaaiende stokken, waar aan het uiteinde een blauwe zakdoek aan bungelt. Er gaat een zucht van verlichting door het park als we, na het onvermijdelijke poseren in de schandpaal, rond vijf uur de aftocht blazen.

Zelf hadden we het hem natuurlijk verboden, maar toen het buurmeisje (gisteren ook op het partijtje) er vanmorgen mee voor de deur stond, moesten we overstag. Zijn pakje drinken en het zakje koekjes voor in de pauze – die hij normaal in zijn hand houdt – worden in de zakdoek geknoopt, en als twee eigentijdse landlopers vertrekken ze naar school. Ik zie ze tussen twee geparkeerde auto’s door de straat oversteken, de stok rakelings langs de lak van de verwarmde buitenspiegels. Een moeder met een kind voorop de fiets maakt in doodsnood een slinger om te voorkomen dat ze van haar zadel wordt geslagen. Maar als ze het schoolplein oplopen, staan ze meteen in het middelpunt van de belangstelling.

Rugzakfabrikant Eastpak moet op zijn tellen passen. De knapzak gaat het dit jaar helemaal maken!

Uit de krant van 5 september 2006.